Hà nội

Hà Nội có vị trí và địa thế đẹp, thuận lợi, là Thủ đô, trung tâm chính trị, kinh tế, vǎn hoá, khoa học và đầu mối giao thông quan trọng của cả nước. Là một trong hai trung tâm du lịch lớn nhất của cả nước, Thủ đô Hà Nội đóng vai trò rất quan trọng trong việc phát triển du lịch của cả nước nói chung và của Bắc Bộ nói riêng. Lượng khách du lịch quốc tế đến Hà Nội chiếm khoảng 30% lượng khách đến Việt Nam.
Với lợi thế là Thủ đô ngàn năm văn hiến, khách du lịch nội địa đến Hà Nội ở vị trí hàng đầu cả nước. Hà Nội còn là trung tâm tiếp nhận và phân phối khách du lịch đến các vùng du lịch phía Bắc và các vùng, miền khác trên lãnh thổ Việt Nam cũng như tới các nước trong khu vực.
Tài nguyên du lịch Hà Nội.
Hà Nội từ lâu đã trở thành điểm đến thu hút du khách quốc tế hàng đầu Việt Nam nhờ vẻ đẹp cổ kính, thanh lịch và giàu giá trị văn hóa – lịch sử. Thành phố sở hữu hệ thống hồ đẹp như Hồ Tây, hồ Hoàn Kiếm, Quan Sơn, Suối Hai, đầm Vân Trì… tạo nên bản sắc cảnh quan riêng biệt. Nổi bật là các di sản thế giới được UNESCO công nhận như: Khu di tích Hoàng Thành Thăng Long, Ca trù, Lễ hội Gióng, hệ thống bia tiến sĩ tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám.
Sau khi mở rộng địa giới, diện tích Hà Nội tăng gấp 3,6 lần, dân số hơn 6,5 triệu người, mang lại nhiều tiềm năng phát triển du lịch. Hà Nội hiện có gần 5.000 di tích, trong đó 803 di tích được xếp hạng – đứng đầu cả nước, thuận lợi cho phát triển du lịch văn hóa, lịch sử, tâm linh và sinh thái.
Thành phố còn phát triển nhiều điểm du lịch sinh thái và giải trí nổi bật như: Tản Đà, Ao Vua, Khoang Xanh – Suối Tiên, Thiên đường Bảo Sơn, Việt Phủ Thành Chương, công viên nước Hồ Tây… Ngoài ra, Hà Nội còn là trung tâm văn hóa lớn với các nhà hát, bảo tàng, sân khấu nghệ thuật truyền thống như chèo, múa rối nước – thu hút đông đảo du khách.
Nhiều năm qua, Hà Nội liên tục lọt Top 10 điểm đến hấp dẫn nhất châu Á do các tạp chí du lịch uy tín thế giới như Travel & Leisure (Mỹ), Smart Travel Asia (Hồng Kông) bình chọn.
Về Giao Thông:
Là Thủ đô nằm ở vị trí trung tâm của miền Bắc, nối giao thông từ Hà Nội đến các tỉnh khác của Việt Nam tương đối thuận tiện, bao gồm cả đường không, đường bộ, đường thủy và đường sắt.
Ngoài sân bay quốc tế Nội Bài cách trung tâm khoảng 35km, thành phố còn có sân bay Gia Lâm ở phía Đông, thuộc quận Long Biên. Từng là sân bay chính của Hà Nội những năm 1970, hiện sân bay Gia Lâm chỉ phục vụ cho các chuyến bay dịch vụ của trực thăng, gồm cả dịch vụ du lịch. Hà Nội là đầu mối giao thông của năm tuyến đường sắt trong nước và một tuyến liên vận sang Bắc Kinh (Trung Quốc), đi nhiều nước Châu Âu. Các bến xe phía Nam, Gia Lâm, Lương Yên, Nước Ngầm, Mỹ Đình là đầu mối tập trung ô tô chở khách liên tỉnh tỏa đi khắp quốc gia theo các quốc lộ 1A, quốc lộ 2, quốc lộ 3… Về giao thông đường thủy, Hà Nội cũng là đầu mối giao thông quan trọng với bến Phà Đen trên sông Hồng đi các tỉnh trong khu vực như Hưng Yên, Nam Định, Thái Bình…
Về khách Du lịch:
Khách quốc tế đến Hà Nội chủ yếu vì mục đích du lịch (70%), còn lại là công vụ (15,9%), thương mại – hội nghị (4%), nhiệm vụ chính phủ (2,9%) và thăm thân (5,1%). Họ chọn Hà Nội nhờ giá trị văn hóa – lịch sử, cảnh quan tự nhiên, sự an toàn, lòng hiếu khách, giá cả hợp lý và lời khuyên từ người thân, bạn bè.
Lượng khách quốc tế đến Hà Nội tăng đều, trung bình 18–20%/năm. Năm 2008 đón 1,3 triệu lượt; 2009 giảm còn 1,02 triệu do khủng hoảng kinh tế và dịch bệnh. Tuy nhiên, năm 2010 – sự kiện 1000 năm Thăng Long – Hà Nội và Năm Du lịch Quốc gia – đã giúp Hà Nội thu hút trên 1,7 triệu lượt. Năm 2011 đạt 1,84 triệu và 2012 ước vượt 2 triệu lượt khách quốc tế.
Thị trường du lịch nội địa đến Hà Nội cũng chiếm tỷ trọng cao, hơn 20% tổng khách trong nước. Năm 2002 đón 2,8 triệu lượt, đến 2009 đạt 9,2 triệu, năm 2010 là 10,6 triệu và 2011 đạt 11,6 triệu lượt. Năm 2012 ước đạt trên 12 triệu lượt.
Khách nội địa đến Hà Nội với nhiều mục đích: du lịch, công tác, thăm thân, chữa bệnh. Trong đó, 38,6% lưu trú tại khách sạn, 24,4% ở nhà khách, 21,8% nhà nghỉ, và 15,2% ở nhà người thân. Mua sắm là hoạt động chi tiêu nhiều nhất (27,7%), tiếp theo là ăn uống (22,5%), lưu trú (22,1%), vận chuyển (10,2%) và giải trí (9,4%).
Hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch
Về cơ sở lưu trú
Hệ thống các cơ sở lưu trú trên địa bàn Thành phố Hà Nội tính đến tháng 6/2011
Khách sạn | Đơn vị | Số cơ sở | Số phòng | |
5 sao | Khách sạn | 12 | 3984 | |
4 sao | nt | 10 | 1655 | |
3 sao | nt | 29 | 1935 | |
2 sao | nt | 117 | 3696 | |
1 sao | nt | 73 | 1079 | |
Căn hộ cao cấp | Cơ sở | 03 | 700 | |
Tổng | 244 | 13049 |
Nguồn: Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Hà Nội
Về doanh nghiệp kinh doanh Lữ hành, vận chuyển :
Trên địa bàn Hà Nội có gần 500 doanh nghiệp Lữ hành Quốc tế và gần 500 doanh nghiệp lữ hành nội địa, có khoảng 50 doanh nghiệp và hộ cá thể kinh doanh vận chuyển khách du lịch.
Về Cơ sở dịch vụ vui chơi giải trí văn hoá :
Hà Nội tập trung các cơ sở văn hoá lớn của cả nước như nhà hát lớn, Trung tâm chiếu phim quốc gia, các bảo tàng lớn, các nhà biểu diễn nghệ thuật dân gian như nhà hát chèo, múa rối nước rất hấp dẫn đối với du khách quốc tế và trong nước.
Hệ thống công viên cây xanh như công viên Lê Nin, công viên Thủ Lệ, công viên Đống Đa, Công viên Tuổi Trẻ, công viên nước Hồ Tây, công viên Thiên Đường Bảo Sơn, Việt Phủ Thành Chương …. đang ngày càng trở thành các điểm tham quan được du khách quan tâm.
Về cơ sở dịch vụ ăn uống, ẩm thực:
Hoạt động du lịch ẩm thực của Hà Nội đã được phát triển khá mạnh, tính xã hội hoá khá cao, đã đem lại cho Thủ đô vị thế cao trong hệ thống du lịch ẩm thực thế giới và khu vực. Các cơ sở ăn uống ở Hà Nội thời gian qua phát triển nhanh chóng phong phú và đa dạng từ các nhà hàng dân tộc như nhà hàng Thái Lan, nhà hàng Nhật Bản, nhà hàng Hàn Quốc đến các quán Bar, caffe, các quán ăn nhanh của các tập đoàn lớn trên thế giới như KFC, Lotteria… đã có mặt ở Hà Nội, đáp ứng nhu cầu ẩm thực rất lớn của đông đảo du khách và người dân Hà Nội.
Cơ sở dịch vụ ăn uống, ẩm thực như như các nhà hàng ăn Âu, Á, cà phê, bar phát triển ngày càng tiện nghi. Trong thời gian qua thành phố đã thực hiện đầu tư xây dựng thí điểm phố ẩm thực Tống Duy Tân nhằm giới thiệu nghệ thuật ẩm thực Việt Nam và Hà Nội.
Tuy nhiên hệ thống nhà hàng, cơ sở dịch vụ ẩm thực của Hà Nội phát triển còn thiếu quy hoạch, quy mô nhỏ lẻ, thiếu điều kiện hạ tầng cần thiết như như bãi đỗ xe, không giản cảnh quan; điều kiện vệ sinh môi trường, tính chuyên nghiệp trong dịch vụ tại một số cơ sở dịch vụ chưa được kiểm soát, bảo đảm phục vụ nhu cầu của du khách.
Về các cơ sở dịch vụ mua sắm, bán hàng lưu niệm và dịch vụ liên quan:
Mua sắm là một phần quan trọng trong sản phẩm du lịch, đặc biệt tại các đô thị như Hà Nội. Với lượng khách trong nước và quốc tế ngày càng tăng, hoạt động thương mại tại Hà Nội phát triển mạnh, thu hút đầu tư lớn. Thành phố hiện có 10 trung tâm thương mại, 84 siêu thị và hàng trăm cửa hàng đa dạng phục vụ người dân và du khách. Chi tiêu cho mua sắm chiếm từ 15–26% tổng chi tiêu của du khách, đặc biệt là khách Pháp, ASEAN, châu Á và nội địa. Hà Nội cũng định hướng phát triển du lịch làng nghề kết hợp mua sắm với các sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống như gốm sứ, thêu, thổ cẩm, sơn mài, khảm trai… được ưa chuộng làm quà tặng, đồ lưu niệm.
Ngành du lịch Hà Nội đang khuyến khích phát triển làng nghề thành điểm đến hấp dẫn kết hợp bảo tồn và nâng cao chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, hệ thống dịch vụ mua sắm còn manh mún, nhiều tuyến phố tự phát, hàng hóa chưa hấp dẫn, ảnh hưởng đến mỹ quan và hiệu quả kinh doanh du lịch.
Các loại hình, sản phẩm du lịch Hà Nội
Du lịch văn hóa, lịch sử, di tích danh thắng, bảo tàng:
Hà Nội là địa phương có số lượng di tích, lịch sử danh thắng lớn nhất cả nước. Toàn thành phố có khoảng 5.100 di tích các loại gắn liền với nhiều lễ hội và các hoạt động văn hóa dân gian mang đậm chất truyền thống dân tộc. Hiện nay trên địa bàn Thành phố có một số bảo tàng đón khách du lịch khá lớn như: Bảo tàng Dân tộc học, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam, Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng Hồ Chí Minh….. Do đó, du lịch văn hóa, lịch sử, di tích danh thắng, bảo tàng là loại hình du lịch được tập trung đầu tư nâng cấp, phát triển và được khách du lịch, đặc biệt khách du lịch quốc tế ưa chuộng khi đến Hà Nội.
Du lịch làng nghề, phố nghề, ẩm thực:
Hiện nay, Thành phố có 1.350 làng nghề và làng có nghề chiếm gần 59% tổng số làng, trong đó 244 làng có nghề truyền thống. Số làng có nghề phân bố không đều đa số tập trung chủ yếu ở các huyện: Phú Xuyên 124 làng, Thường Tín 125 làng, Chương Mỹ 174 làng, Ứng Hoà 113 làng, Thanh Oai 101 làng, Ba Vì 91 làng…, trong đó có 198 làng nghề truyền thống được công nhận.
Đến nay, theo đánh giá của tổ chức JICA Nhật Bản, Thành phố Hà Nội có 47 nghề trên tổng số 52 nghề của toàn quốc với hàng chục nhóm nghề đang có chiều hướng phát triển như: gốm sứ, dệt may, da giày, điêu khắc, khảm trai, thêu ren, sơn mài, mây tre đan, dát vàng bạc quỳ, đúc đồng, kim hoàn, chế biến nông sản thực phẩm, cơ kim khí…, trong đó, có một số nhóm ngành nghề đang có xu hướng phát triển nhanh như: gốm sứ, khảm trai, mây tre đan, sơn mài, điêu khắc…
Du lịch MICE:
Với cơ sở vật chất hiện có, với kinh nghiệm tổ chức các hội nghị quốc tế lớn như Hội nghị Thượng đỉnh các nước nói tiếng Pháp, Hội nghị Thượng đỉnh các nước ASEAN, Hội nghị ASEM 5, Hội nghị APEC…, Hà Nội là thành phố hàng đầu Việt Nam để tổ chức các hội nghị, hội thảo quốc tế lớn. Các tiện nghi hội nghị, hội thảo của Hà Nội hiện nay có sức chứa tổng cộng khoảng trên 14.000 chỗ ngồi, có khả năng phục vụ các sự kiện từ vài trăm đến cả ngàn người/địa điểm. Tổng số phòng họp hội nghị trong các khách sạn là 97 phòng/6939 chỗ ngồi. Việc tổ chức các hội nghị với phòng họp có trang bị kỹ thuật, máy móc hiện đại, đồng bộ kết hợp với các tour du lịch ngắn ngày giúp khách dự hội nghị có thời gian thư giãn đang được các khách sạn từ 3 sao trở lên, các hãng lữ hành quốc tế và Tổng công ty hàng không Việt Nam phối hợp xây dựng và quảng bá.
Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng cuối tuần:
Đây là loại hình du lịch phát triển khá mạnh sau khi Hà Nội mở rộng. Những lợi thế phát triển du lịch của hệ thống núi Ba Vì và nhiều hồ nước nhân tạo có diện tích mặt nước lớn như hồ Suối Hai, hồ Đồng Mô, hồ Quan Sơn… trong những năm qua nhiều khu, điểm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng cuối tuần được hình thành và phát triển như: Khu du lịch Thác Đa; Đầm Long – Bằng Tạ; suối khoáng Tản Đà; Asean; Ao Vua; Khoang Xanh – Suối Tiên; Thiên Sơn – Suối Ngà… góp phần đáp ứng nhu cầu nghỉ dưỡng cuối tuần, vui chơi giải trí, hoạt động thể thao cho khách du lịch.
Du lịch Nông nghiệp và trang trại (Ba Vì):
Khai thác tiềm năng du lịch đặc thù của khu vực Ba Vì để xây dựng một số sản phẩm du lịch cộng đồng độc đáo hấp dẫn khách du lịch, góp phần làm thay đổi diện mạo của vùng, cải thiện kinh tế địa phương và mang lại sự thịnh vượng cho người dân. Đưa Ba Vì trở thành một trong những nơi phát tr iển du lịch cộng đồng hàng đầu của Việt Nam, với các sản phẩm du lịch sinh thái, du lịch văn hoá, du lịch nông nghiệp, du lịch địa chất
Du lịch Võ thuật:
Việc nghiên cứu, khảo sát và xây dựng sản phẩm Chương trình du lịch võ thuật là một trong những hoạt động của Thành phố nhằm khai thác các giá trị truyền thống đặc sắc phục vụ cho hoạt động du lịch nhằm đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch của Thủ đô. Hoạt động này cũng mang đậm ý nghĩa lịch sử nhằm khơi gợi lại nét văn hoá truyền thống của người Hà Nội xưa và nay.
Chương trình du lịch này sẽ có sức thu hút lớn không chỉ khách du lịch trong nước tìm lại những nét văn hoá xưa qua võ đường của các môn phái cổ truyền mà còn có khả năng thu hút sự tò mò khám phá nét đẹp văn hoá Hà Nội của du khách quốc tế đến với Việt Nam. Khách du lịch sẽ được thưởng thức những thế võ cổ truyền, những bài quyền mang tính đặc trưng của từng môn phái, những công phu, nội công, khí công và những công năng đặc dị của những võ sư các môn phái biểu diễn…
Du lịch chữa bệnh và phục hồi sức khoẻ:
Du lịch chữa bệnh là loại hình mới, đang phát triển mạnh trên thế giới, nhất là với người thu nhập cao muốn kết hợp du lịch và chăm sóc sức khỏe. Hà Nội có tiềm năng lớn nhờ nền y học cổ truyền, các trung tâm spa, châm cứu, phục hồi sức khỏe. Một số khu du lịch nghỉ dưỡng tiêu biểu gồm Tản Đà, suối khoáng nóng Thuần Mỹ, Asean…
Hiệu ứng tích cực từ Năm Du lịch quốc gia và Đại lễ 1000 năm Thăng Long
Từ sau thành công của Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội và Năm Du lịch quốc gia 2010, lượng khách quốc tế tăng mạnh. Các doanh nghiệp lữ hành hưởng ứng chương trình “Việt Nam – Điểm đến của bạn”, kết hợp với chiến dịch xúc tiến du lịch quy mô lớn trong và ngoài nước như: lễ hội ẩm thực, hội chợ EATOF, hợp tác du lịch với Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc…
Mở rộng địa giới – mở rộng không gian phát triển du lịch
Việc mở rộng Thủ đô giúp kéo dài tour du lịch, đa dạng hóa sản phẩm: từ tour 1 ngày trong nội thành đến hành trình dài hơn khám phá Ao Vua, Thác Đa, Suối Hai, Ba Vì, Đường Lâm, chùa Hương… Hà Nội cũng đẩy mạnh phát triển du lịch Homestay, làng nghề, di sản văn hóa, ẩm thực.
Định hướng phát triển sản phẩm và hạ tầng du lịch
Hà Nội xác định đa dạng hóa sản phẩm dựa trên tài nguyên tự nhiên – văn hóa, chú trọng bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng dịch vụ và nhân lực. Cần đầu tư cơ sở hạ tầng, bổ sung tiện ích, tăng cường hoạt động về đêm, xây dựng các công viên, khu vui chơi giải trí quy mô.
Thu hút đầu tư và cải cách chính sách
Thành phố ưu tiên thu hút vốn xã hội hóa, đặc biệt cho các khu nghỉ dưỡng cuối tuần, dự án du lịch lớn ở khu vực ngoại thành. Cần tiếp tục cải cách thủ tục hành chính và ban hành cơ chế thông thoáng cho các nhà đầu tư.
Phát triển nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao
Nguồn nhân lực là yếu tố then chốt. Hà Nội cần đào tạo lại, đào tạo mới cán bộ, phối hợp với các tỉnh, Tổng cục Du lịch để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ cho lao động ngành. Khuyến khích doanh nghiệp chủ động đào tạo phù hợp với nhu cầu thực tiễn.
Tăng cường quản lý, xúc tiến và quảng bá chuyên nghiệp
Cần nâng cao tính chuyên nghiệp trong quảng bá xúc tiến du lịch; đồng thời siết chặt quản lý các công ty lữ hành, khách sạn để đảm bảo chất lượng dịch vụ, hạn chế tình trạng phàn nàn về giá cả, góp phần nâng cao trải nghiệm du khách.
Phát triển du lịch MICE – Hội nghị, Hội thảo, Triển lãm
Hà Nội có tiềm năng lớn để phát triển du lịch MICE. Ngoài việc đầu tư cơ sở hội nghị trong các khách sạn cao cấp, cần quy hoạch và xây dựng trung tâm hội chợ quốc tế hiện đại quy mô lớn, phục vụ các sự kiện cấp quốc gia và quốc tế.